بررسی ماموریت‌های چهارگانه‌ی (آموزشی، پژوهشی، تفرجی و حفاظتی) آکواریوم‌ها: رهیافتی به سوی حفاظت اثربخش «خارج از محل»
کد مقاله : 1131-MSRI2
نویسندگان
مهتاب موسوی1، امیرعلی برومند *2، محمد جواد امیری3
1دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی محیط‌زیست، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران
2گروه برنامه‌ریزی، مدیریت و آموزش محیط‌زیست، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3استادیار دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران
چکیده مقاله
امروزه نگرانی‌های زیادی درباره از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی و تنوع زیستی به وجود آمده است. در این راستا، مطالعات و تجربیات جهانی منتج به ارائه دو دسته راهبرد کلان «حفاظت در محل» و «حفاظت خارج از محل» در صیانت از منابع طبیعی و حراست از تنوع ‌زیستی شده است. «حفاظت در محل» بر حفظ سطح زیستگاهی سطوح تنوع‌زیستی تأکید دارد که عمده‌ترین اقدام عملی آن احداث مناطق تحت حفاظت در عرصه سرزمین است. درحالی که تمرکز اصلی راهبرد حفاظت «خارج از محل» بر حفاظت از سطوح «ژن» و «گونه» به کمک مجموعه‌هایی مانند آکواریوم‌ها، باغ وحش‌ها، بانک ژن‌ها و غیره است. آکواریوم‌ها با تکیه بر آگاهی‌بخشی در زمینه‌ی تنوع زیستی و زیستگاه‌های آبی، رسالت‌ چندگانه‌‌ای در حوزه‌های آموزش، پژوهش، تفرج و حفاظت خارج از محل بر عهده دارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی رسالت‌های ذکر شده به روش مرور و تحلیل اسنادی صورت گرفت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که اگرچه در عصر حاضر رسالت‌های چندگانه، پیچیده و خطیر آکواریوم‌ها به درستی شناخته و تبیین نشده‌اند اما با توجه به طیف وسیع ظرفیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری‌شان، این مجموعه‌ها دارای قدرت اثربخشی زیادی در ایجاد بسترهای پژوهشی، آموزش محیط‌زیستی، حفاظت از گونه‌های دریایی، اشتغال متخصصان و فرهنگ‌پروری برای عموم مردم هستند.
کلیدواژه ها
آکواریوم، حفاظت، آموزش، پژوهش، حفاظت خارج از محل.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی